Słownik pojęć związanych z zarządzaniem flotą

A

AdBlue / SCR

roztwór mocznika używany w układach SCR do redukcji tlenków azotu (NOx) w silnikach Diesla; kluczowy koszt i logistyka w HGV.

Akcelerometr

Czujnik stosowany w pojazdach do pomiaru przyspieszenia i detekcji nagłych manewrów (np. gwałtownego hamowania lub przyspieszenia).

Aktywne urządzenie GPS

Moduł monitorujący lokalizację pojazdu, który na bieżąco przesyła dane do systemu centralnego, umożliwiając obserwację pozycji auta w czasie rzeczywistym.

Analogowy tachograf

Urządzenie montowane w pojeździe rejestrujące prędkość, przebytą trasę i czas jazdy na nośnikach analogowych (np. tarczach papierowych).

API (interfejs programowania aplikacji)

Zbiór procedur umożliwiających komunikację i wymianę danych pomiędzy różnymi programami lub platformami IT w celu integracji systemów.

Aplikacja do śledzenia pojazdów

Oprogramowanie na urządzenia mobilne dedykowane monitorowaniu tras, pozycji oraz statusów pojazdów służbowych.

Audyt floty

Kompleksowa analiza stanu technicznego, finansowego i operacyjnego floty pojazdów, pozwalająca sprawdzić, czy auta wspierają biznes czy generują ukryte koszty i ryzyka.

B

BeiDou

Chiński globalny system nawigacji satelitarnej, alternatywa wobec GPS, Galileo czy GLONASS.

Bluetooth

Technologia bezprzewodowej komunikacji krótkiego zasięgu, umożliwiająca łączenie urządzeń flotowych z inną elektroniką, np. telefonami czy komputerami.

C

Cyfrowy tachograf

Elektroniczne urządzenie monitorujące parametry jazdy, czas pracy kierowcy i prędkość, zapisujące dane w formie cyfrowej.

Czas pracy na biegu jałowym

Okres, gdy silnik pojazdu jest włączony, ale auto nie jedzie lub porusza się bardzo wolno – ważna informacja dla optymalizacji zużycia paliwa.

Czas jazdy z przekroczoną prędkością

Zsumowany czas, w którym pojazd przekroczył ustawiony limit prędkości.

Całkowity koszt posiadania (TCO)

Wskaźnik uwzględniający wszystkie koszty utrzymania, użytkowania i likwidacji pojazdu w całym cyklu jego eksploatacji.

Całkowita masa pojazdu

Łączna masa pojazdu wraz z ładunkiem, niezbędna do kontroli bezpieczeństwa i spełnienia wymogów prawnych.

CSRD

Unijna dyrektywa nakładająca obowiązki raportowania przez firmy wpływu na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę związaną m.in. z flotą.

D

Driver Terminal (terminal kierowcy)

Pokładowe urządzenie umożliwiające kierowcom odbiór zleceń, komunikację z dyspozytorem i analizę stylu jazdy.

Dynamiczne przydzielanie zadań

Automatyczny system wyznaczania tras oraz dystrybucji zleceń kierowcom na podstawie bieżących danych i statusu pojazdów.

Długość geograficzna

Jedna z podstawowych współrzędnych GPS, opisująca pozycję obiektu na osi wschód-zachód.

Doradca rozwiązań

Cyfrowe narzędzie wspierające dobór najlepszego systemu zarządzania flotą zgodnie z potrzebami firmy.

E

Emisja CO₂

Poziom dwutlenku węgla produkowanego przez pojazd, mający bezpośredni wpływ na środowisko oraz zgodność z normami ekologicznymi.

ETA (Estimated Time of Arrival)

Szacowany czas przyjazdu pojazdu lub dostawy do wyznaczonego miejsca.

Ekologiczna jazda (eco-driving)

Styl prowadzenia pojazdu ukierunkowany na zmniejszenie spalania paliwa i redukcję emisji spalin.

e-TOLL

Polski elektroniczny system poboru opłat za przejazdy wyznaczonymi drogami.

F

Fleet manager (menedżer floty)

Specjalista odpowiedzialny za zarządzanie pojazdami służbowymi, optymalizację procesów i kosztów oraz wdrażanie polityki flotowej.

Fleet management system (FMS)

Zintegrowany system informatyczny do zarządzania pojazdami, harmonogramami, dokumentacją oraz analizą kosztów.

G

Galileo

Europejski system nawigacji satelitarnej, wykorzystywany do precyzyjnego pozycjonowania pojazdów.

GLONASS

Rosyjski system globalnej nawigacji satelitarnej, alternatywa dla GPS.

GNSS

Zbiorcze określenie różnych systemów satelitarnego pozycjonowania takich jak GPS, Galileo, GLONASS czy BeiDou.

GPRS

Technologia transmisji danych w sieciach GSM, pozwalająca na przesyłanie danych z urządzeń flotowych do systemów centralnych.

GPS

Najpopularniejszy globalny system nawigacji satelitarnej, umożliwiający ustalenie pozycji pojazdu.

GIS (System Informacji Geograficznej)

Technologia służąca do analizowania i wizualizacji danych przestrzennych (np. tworzenia map tras pojazdów).

Geofencing (wirtualne ogrodzenie)

Tworzenie w programie granic na mapie, przekroczenie których przez pojazd wywołuje określone reakcje, np. powiadomienie dyspozytora.

H

HGV/LGV

Oznaczenia ciężkich (Heavy Goods Vehicle) i lekkich (Light Goods Vehicle) pojazdów użytkowych przeznaczonych do przewozu ładunków (powyżej i poniżej 3,5 tony).

HOS (Hours of Service)

Zestaw norm prawnych dotyczących limitów czasu pracy i odpoczynku kierowców.

I

Integracja przedsiębiorstwa

Łączenie systemów zarządzania flotą z innymi narzędziami IT w firmie, np. HR czy ERP.

ISO 27001

Międzynarodowa norma określająca standardy zarządzania bezpieczeństwem informacji w organizacji.

Inteligentny tachograf

Nowoczesny tachograf cyfrowy, spełniający unijne wymogi dotyczące monitorowania czasu pracy kierowców.

Inspekcja pojazdu

Rygorystyczna kontrola stanu technicznego oraz wyposażenia pojazdu, najczęściej przeprowadzana przed wydaniem lub zwrotem auta.

K

Kierownik floty

Osoba odpowiadająca za koordynację całego parku pojazdów w firmie oraz zarządzanie kierowcami.

Karta drogowa

Ewidencja dokumentująca trasy i przejazdy pojazdu, pomocna w rozliczeniach i optymalizacji floty.

Kalkulator oszczędności

Aplikacja służąca do wyliczania potencjalnych oszczędności wynikających z wdrożenia określonych rozwiązań flotowych.

Koszty operacyjne floty

Suma wydatków eksploatacyjnych, obejmujących paliwo, przeglądy, naprawy i inne codzienne koszty funkcjonowania pojazdów.

L

Lokalizowanie pojazdów z dodatkowymi informacjami

System prezentujący dokładne trasy pojazdu wraz z odnotowanymi wyjątkami i incydentami.

Lekki pojazd użytkowy (LCV)

Pojazd do przewozu ładunków o masie do 3,5 tony – np. furgon, van.

Lokalizowanie pojazdów

Bieżące i archiwalne monitorowanie pozycji oraz statusu pojazdu za pomocą systemów GPS.

Leasing operacyjny

Forma finansowania pojazdów, w której leasingodawca pozostaje właścicielem auta przez cały czas trwania umowy, a po jej zakończeniu klient ma prawo zwrotu lub wykupu pojazdu.

Ładowanie AC/DC

ładowanie prądem przemiennym/stałym; różne moce, różne wtyki (Type 2/CCS).

Ł

Łączność pojazdu

Funkcjonalność pozwalająca na komunikację auta z innymi urządzeniami i systemami informatycznymi, oparta na technologiach ICT oraz IoT.

M

Monitorowanie zużycia paliwa

Analiza i kontrola statystyk spalania w celu optymalizacji kosztów eksploatacyjnych.

Monitorowanie zasobów flotowych

Systemy śledzenia położenia, statusu i dostępności pojazdów oraz innych wartościowych elementów floty.

Magistrala CAN

Standard komunikacji elektroniki pokładowej umożliwiający wymianę danych pomiędzy różnymi układami sterowania w pojeździe.

Monitorowanie pojazdów ciężarowych

Stały nadzór nad ruchem, pozycją i statusem ciężarówek za pomocą technologii telematycznych.

Monitoring pojazdów dostawczych

Kompleksowa kontrola lokalizacji, ruchu i aktywności pojazdów dostawczych należących do floty.

N

Normy emisji

Zestaw przepisów określających maksymalne dopuszczalne poziomy emisji spalin przez pojazdy silnikowe.

O

Optymalizacja floty

Proces wdrażania i doskonalenia narzędzi oraz strategii zwiększających efektywność pracy i redukujących koszty floty.

OBD-II (On-Board Diagnostics II)

Standard złącza diagnostycznego pojazdu służący do pozyskiwania informacji o stanie technicznym i wykrywaniu usterek.

Optymalizacja tras

Wyznaczanie tras przejazdu pojazdów w celu minimalizacji czasu, kosztów i zużycia paliwa.

OBR./MIN (obroty na minutę)

Jednostka określająca częstotliwość obrotów elementów mechanicznych, najczęściej silnika.

Outsourcing floty

Zewnętrzne zarządzanie flotą samochodową, które redukuje wyzwania związane z kontrolą kosztów, serwisowaniem, monitoringiem użytkowania i zgodnością z przepisami, wymagające czasu, zasobów i wiedzy specjalistycznej.

P

Przestój pojazdów

Czas, gdy pojazd nie jest wykorzystywany z powodów technicznych, organizacyjnych lub innych.

Przyspieszanie

Wskaźnik zmiany prędkości pojazdu w czasie, wykorzystywany m.in. do oceny stylu jazdy.

Pulpit flotowy

Panel prezentujący kluczowe parametry i wskaźniki dotyczące zarządzania flotą, umożliwiający szybki wgląd w status pojazdów.

Praca na biegu jałowym

Czas, gdy silnik działa bez poruszania pojazdem – wpływa na zużycie paliwa i emisję spalin.

Pasywne urządzenie GPS

Moduł monitoringu rejestrujący dane wewnętrznie; informacje pobierane są dopiero po powrocie pojazdu do bazy.

Platforma SaaS

Model udostępniania systemów informatycznych poprzez internet na zasadzie subskrypcji bez konieczności ich instalacji na komputerach użytkownika.

Postój

Zdarzenie rejestrowane, gdy pojazd pozostaje nieruchomy przez określony czas.

Podróż

Odcinek drogi pokonany przez pojazd – od miejsca wyjazdu do miejsca zakończenia jazdy.

Piktogramy tachografu cyfrowego

Wizualne symbole w cyfrowym tachografie służące do rejestrowania różnych aktywności kierowców.

Przebieg pojazdu

Suma kilometrów pokonanych przez auto od momentu pierwszej rejestracji, będąca jednym z kluczowych parametrów oceny stanu technicznego pojazdu.

Przeglądy okresowe

Regularne, planowane kontrole techniczne służące utrzymaniu pojazdu w sprawności i zgodności z wymogami prawa.

Przepisy dotyczące czasu pracy kierowców

Regulacje mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa kierowców i innych uczestników ruchu – określają m.in. limity czasu jazdy i wymagane przerwy.

Pojazd do przewozu towarów ciężkich (HGV)

Auto o DMC powyżej 3,5 t, służące transportowi dużych ładunków.

Pojazd do przewozu towarów lekkich (LGV/LCV)

Auto dostawcze przeznaczone do przewozu ładunków do 3,5 t.

Paliwo alternatywne

Źródło napędu innego niż tradycyjne paliwa ropopochodne (np. gaz ziemny, biopaliwa, energia elektryczna).

Punkt ładowania pojazdów elektrycznych (EV)

Specjalna infrastruktura umożliwiająca doładowanie samochodów elektrycznych za pomocą prądu.

R

Raporty flotowe

Szczegółowe zestawienia danych opisujących np. wykorzystanie pojazdów, zdarzenia drogowe, awarie czy wyniki przeglądów.

Raporty o emisji CO₂

Szczegółowe zestawienia informujące o ilości dwutlenku węgla emitowanego przez określony pojazd lub flotę.

Rejestrowanie przebiegu

Dokumentowanie liczby pokonanych kilometrów/mil przez pojazd, istotne dla rozliczeń i analiz efektywności.

Rejestrowanie czasu pracy

Elektroniczne odnotowywanie godzin spędzanych przez kierowcę „za kółkiem”, często automatycznie poprzez urządzenia pokładowe.

Raport z przeglądu pojazdu kierowcy

Dokument potwierdzający wykonanie rutynowego przeglądu technicznego pojazdu przed lub po jeździe.

S

Samochód połączony (connected car)

Pojazd mający zintegrowane technologie telematyczne umożliwiające komunikację z innymi urządzeniami i internetem.

Serwis flotowy

Zorganizowany system przeglądów, napraw i innych usług obsługujących pojazdy służbowe w sposób elastyczny i kompleksowy.

Styl jazdy

Zespół zachowań i nawyków kierowcy, mający wpływ na bezpieczeństwo, poziom zużycia paliwa i eksploatację pojazdu.

System zarządzania flotą pojazdów

Platforma łącząca technologię pokładową i oprogramowanie IT do stałego monitorowania oraz zarządzania pojazdami w przedsiębiorstwie.

Szerokość geograficzna

Współrzędna geograficzna opisująca położenie obiektu względem równika (północ-południe).

System śledzenia pojazdów

Rozwiązanie oparte na technologii GPS umożliwiające monitoring ruchu pojazdów w czasie rzeczywistym.

System monitorowania ciśnienia w oponach (TPMS)

Elektroniczny system kontroli ciśnienia w oponach, podwyższający bezpieczeństwo i ograniczający ryzyko awarii.

Standardy raportu z przeglądu pojazdu (VMRS)

System kodowania procedur konserwacyjnych i napraw, zapewniający spójność raportowania i analiz.

Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa (CSR)

Stosowanie praktyk biznesowych uwzględniających wpływ firmy na środowisko i lokalną społeczność.

Ś

Śledzenie floty

Stały monitoring wszystkich pojazdów należących do przedsiębiorstwa, w tym analiza położenia, ruchu oraz zachowań kierowców.

Śledzenie pojazdów przez GPS

Ustalanie lokalizacji i ruchu pojazdów na bazie sygnału GPS, z rozróżnieniem na urządzenia aktywne i pasywne.

Śledzenie pojazdów

Monitoring pozycji i statusu pojazdu w czasie rzeczywistym za pomocą technologii satelitarnych.

T

Toczenie pojazdu

Jazda bez przyspieszania z użyciem biegu, co nie wymaga dopływu paliwa do silnika.

Tachograf

Obowiązkowy rejestrator danych jazdy w ciężarówkach i autobusach – monitoruje prędkość, przebieg oraz czas pracy kierowcy.

Tachograph Manager

Zaawansowane narzędzie do zarządzania danymi z tachografów, w tym zdalnego pobierania, archiwizacji i analizy.

Telematyka

Zespół technologii opartych na komunikacji i analizie danych z pojazdów – klucz do nowoczesnego zarządzania flotą.

Typ pojazdu

Kategoria pojazdu określająca jego przeznaczenie i konstrukcję, np. osobowy, dostawczy, ciężarowy.

Telemetria

Technika zdalnego przesyłania informacji z pojazdu do systemu centralnego, pozwalająca na natychmiastową analizę danych.

U

Urządzenie GPS/ Urządzenie do śledzenia

Sprzęt podłączany do pojazdu umożliwiający monitoring lokalizacji i przesył danych do systemu centralnego.

Ubezpieczenie PAYD

Forma polis, w której składka uzależniona jest od faktycznego przebiegu pojazdu („pay as you drive”).

Ubezpieczenie PHYD

Polisa naliczana za sposób jazdy kierowcy („pay how you drive”); motywuje do bezpiecznych zachowań za kółkiem.

Ubezpieczenie UBI

Ubezpieczenie oparte na analizie przejechanych kilometrów, stylu jazdy, trasach i innych parametrach.

UM (Użyteczne Miejsca)

Punkty POI (points of interest) na mapach, ważne z punktu widzenia logistyki, przykładowo: stacje paliw, parkingi, hotele itp.

Urządzenia do śledzenia pojazdów

Moduły GPS przekazujące informacje o pozycji i ruchu pojazdu do systemu zarządzania flotą.

Utrzymanie floty

Zbiór procedur, czynności oraz serwisów mających na celu zapewnienie ciągłej sprawności technicznej wszystkich pojazdów w firmie.

W

Współrzędne

Dane określające dokładne położenie na mapie przy użyciu szerokości i długości geograficznej.

Wirtualne ogrodzenie (geofence)

Cyfrowe wyznaczenie granicy na mapie, po jej przekroczeniu przez pojazd uruchamiane są zaprogramowane działania (np. alerty).

Wynajem długoterminowy

Usługa użytkowania auta przez firmę na dłuższy okres (np. 2–5 lat) z pełną obsługą serwisową i możliwością wymiany pojazdu po zakończeniu kontraktu.

Wykorzystanie pojazdu

Wskaźnik efektywności opisujący stopień użytkowania auta w stosunku do jego możliwości i przewidywanego celu eksploatacji.

Z

Zwalnianie

Proces redukcji prędkości pojazdu, przeciwieństwo przyspieszania.

Zdarzenie podczas jazdy

Każda nagła zmiana prędkości (gwałtowne hamowanie, skręt itp.), rejestrowana przez czujniki akcelerometru.

Zarządzanie flotą

Zespół narzędzi i usług wspierających właścicieli firm w efektywnym administrowaniu pojazdami i kierowcami.

Zużycie paliwa

Realny wskaźnik efektywności pojazdu, pokazujący ilość spalonego paliwa na przejechany dystans (l/100 km lub MPG).

Zarządzanie pracownikami (fleet workforce management)

Zestaw narzędzi i procesów pozwalających na zdalne i efektywne planowanie pracy kierowców oraz personelu wspierającego.

Zarządzanie zużyciem paliwa

Zoptymalizowane procesy mające na celu redukcję spalania poprzez monitorowanie i analizowanie danych z pojazdów.

Zarządzanie usługami w terenie

Planowanie i realizacja zadań serwisowych lub logistycznych poza siedzibą przedsiębiorstwa, koordynowanych poprzez system flotowy.

Zarządzanie ryzykiem flotowym

Identyfikacja i minimalizowanie potencjalnych zagrożeń związanych z użytkowaniem pojazdów w działalności operacyjnej.

Zarządzanie flotą pojazdów elektrycznych

Specjalistyczne narzędzia i procesy wspierające integrację, użytkowanie i optymalizację pojazdów napędzanych prądem.